Het staat nu al vast dat afD vroeg of laat de grootste gaat worden
What a time to be alive!
Het zou kunnen dat AfD zondag de grootste partij wordt. Zou kunnen, waarschijnlijk niet, maar het kan. Zo ging het immers ook bij de PVV: die werd gepeild als tweede partij, maar werd toch de grootste, geheel onverwacht. Dus: het zou kunnen.
En dan? Wat gaat er dan gebeuren? Burgeroorlog en opstand omdat niemand met AfD wenst te regeren? Of is CDU/CSU opportunistisch genoeg alsnog met AfD in zee te gaan? Dat lijkt weliswaar politieke zelfmoord op korte termijn, maar zo'n partij kan er op gokken dat de kiezer het jaren later vergeten is, al helemaal als de samenwerking succesvol blijkt.
Maar ik kan het me niet voorstellen, die samenwerking, daarvoor heeft CDU/CSU nu al te vaak benadrukt absoluut niet te zullen samenwerken met AfD.
Grote woede
Nou moet de eerste politicus die nooit een belofte verbreekt nog worden geboren, maar ik denk niet dat die keurige christenen bereid zijn potentieel zoveel kiezers van zich te vervreemden door een van de belangrijkste beloftes van de campagne domweg te verbreken.
Kortom, AfD zal niet gaan regeren. Wat alleen maar kán leiden tot grote woede onder AfD-kiezers. Kiezers die toch al zo weinig vertrouwen hebben in de politiek, of zelfs maar het hele democratische systeem. Kiezers bovendien die toch meer dan alle andere kiezers telkens in de hoek zitten waar de hardste klappen vallen. Bij velen van hen is het breekpunt al lang bereikt.
Wat niet wil zeggen dat ze dan dus maar de straat op gaan en ten strijde trekken tegen de zittende macht van CDU/CSU of de Bondsdag zullen proberen te bestormen. Als het op aan komt zijn mensen elke keer weer veerkrachtiger dan ze zelf denken. Ook de woedende mensen. Bovendien zijn het Duitsers: degelijke, robuuste, nette mensen. Fatsoenlijke burgers. Ook deze keer maar weer, hoe gebroken ze ook zijn. De meeste mensen hebben wat dat betreft veel meer burgerzin en democratische veerkracht dan ze zelf denken.
Wel denk ik dat een regering zonder AfD, al helemaal als die de grootste wordt, er toe gaat leiden dat bij de volgende verkiezingen de AfD per definitie de grootste wordt. Kiezers houden er niet van als partijen worden uitgesloten omdat ze dan, niet ten onrechte, het gevoel krijgen dat het democratische systeem niet werkt waar het wel zou moeten werken.
En als ook de asielcrisis niet wordt aangepakt, en die kans is groot aangezien CDU/CSU noodzakelijkerwijs met links zal moeten gaan regeren, zijn er de volgende verkiezingen voor de meeste kiezers meer reden om wél op AfD te stemmen dan niet.
AfD de grootste
Waardoor het nu al zo goed als vaststaat dat vroeg of laat AfD de grootste wordt. De gevolgen daarvan zijn niet te overzien: als andere partijen dan nog steeds weigeren te regeren met AfD, ook al werd ze met voorsprong de grootste, is de democratie de facto failliet. Wie nu al angst heeft voor invloed van Rusland kan dan nog wat meemaken.
Bovendien moet je ook de woede bij het in Duitsland traditioneel grote extreeminks niet veronachtzamen. Nu al gaan honderdduizenden mensen de straat op om te demonstreren tegen 'rechts', kun je nagaan wat er gebeurt als AfD de grootste wordt.
Maar: nog steeds geen burgeroorlog, net niet. Wel iets wat er op lijkt, vrees ik. Precies het soort van destabilisering waar Poetin op hoopt. En misschien de Chinezen ook wel, ik weet het niet. Er is dan nog maar een klein zetje nodig om hen die zich, linksom of rechtsom, toch al van de maatschappij hadden afgekeerd definitief in de richting van geweld en chaos te duwen. Toch al iets wat bij zowel extreemlinks als extreemrechts al te dicht aan de oppervlakte ligt.
Einde van de geschiedenis
En het erge is: je weet dat het zo is, iedereen weet dat het zo, maar niemand lijkt in staat het te veranderen. Duitsland wandelt met open ogen richting de afgrond van antidemocratische chaos en het enige wat je kunt doen is er al toeschouwer bij staan kijken.
Gelukkig staan we wel mooi op de eerste rij om deze geschiedenis in wording te kunnen aanschouwen. Of het einde van de geschiedenis, het is maar hoe je het bekijkt.
What a time to be alive, wil ik maar zeggen.